Rozkwitłe na przełomie XIX i XX wieku w Rosji, na przedprożu wstrząsów rewolucyjnych, filozofia, duchowość i myśl społeczna, zorientowane religijnie, stanowią ewenement w kulturze europejskiej. Ich przesłanie przez wiele dziesięcioleci pozostawało w zapomnieniu. Namysł nad rolą inteligencji rosyjskiej w historii i kulturą splata się tu z ideą filozofii, będącej dla Rosjan nade wszystko przewodniczką życia, wyznaczającą człowiekowi sens istnienia w horyzoncie wiary, nadziei i wartości chrześcijańskich. Filozofia, zakładając istnienie absolutnego podmiotu i absolutnego sensu, dopełnia religię oraz pozwala zrozumieć życie indywidualne jako wprawdzie pełen troski i niespełnienia dramat wolności, lecz równocześnie dramat uzyskujący rozwiązanie poprzez wolę życia, istnienia, tworzenia, poznania. One właśnie pozwalają przekroczyć krańcowości świata.

Książę Siergiej Michajłowicz Wołkoński pisał: „Wszystko w życiu wyraża się w formie spolaryzowanej: światło i cień, dalekie i bliskie, głębokie i wysokie, ja i wszystko inne, wszyscy i nikt itd. Powinniśmy jednak i możemy żyć tylko w jednym, w tym trzecim. Owo «trzecie» jest tym, co pozostaje w gestii naszego Ja, zawiera ślad naszej ingerencji, jest rezultatem naszego wyboru, decyzji”.